Ρωμαϊκή - Βυζαντινή Περίοδος

Ρωμαϊκή Περίοδος

Την περίοδο αυτή, οι Καρυές δεν έχουν δική τους ιστορία, ακολουθούν μια ήσυχη αγροτική ζωή και παρόλη την παρουσία της πολιτικής ένωσης στη Λακωνική γη, γνωστής ως το «Κοινό των Ελευθερολακώνων», η περιοχή δεν αναφέρεται να αποτελεί μέρος αυτής.

Βυζαντινή Περίοδος & Φραγκοκρατία

Την βυζαντινή περίοδο η Καρυές ακολουθούν την ιστορική πορεία της Λακωνίας, με την πολίχνη να δοκιμάζεται στην πρώτη επιδρομή των Γότθων (267-8 μΧ) και να καταστρέφετε οριστικά με την δεύτερη επί Αλαργινού (396 μΧ). Εκείνη την περίοδο ωστόσο έγινε και ο σταδιακός εκχριστιανισμός του τοπικού πληθυσμού.

Η ολιγανθρωπία που μάστιζε την περιοχή, είτε λόγω των επιδρομών των βαρβάρων, είτε λόγω των επιδημιών, ανάγκασε τον αυτοκράτορα Κωνσταντίνο να δώσει άδεια σε σλαβικούς πληθυσμούς να έρθουν νοτιότερα στην σημερινή ελληνική επικράτεια και να αποικήσουν και τη Λακωνική γη. Οι σλαβικοί πληθυσμοί γρήγορα εκχριστιανίστηκαν και αφομοιώθηκαν με τους τοπικούς πληθυσμούς. Eκείνη την περίοδο πιστεύεται ότι χτίστηκε και ο «Παλαιόπυργος», λείψανα του οποίου βρίσκει κανείς σε ύψωμα στα δεξιά της εισόδου των Καρυών, ερχόμενος από τον επαρχιακό δρόμο.

Η προέλευση του ονόματος Αράχοβα

Το σημερινό τοπωνύμιο Αράχοβα το έλαβε η περιοχή επί Φραγκοκρατίας, με το χωριό να αναφέρεται ως «Μεγάλη Αράχοβα». Η προέλευση της ονομασίας Αράχοβα είχε μέχρι πρόσφατα επικρατήσει να θεωρείται σλάβική, υιοθετώντας τις παλαιοσλαβικές λέξεις орех (ορεχ) = καρύδι και орахов (oράχοβ) = καρυδένιο, και συνεπώς Αράχοβα σημαίνει καρυδότοπος. Η παραπάνω θεώρηση είναι αναπόδεικτη και πιθανώς λανθασμένη και εικάζεται ότι η λάθος θεώρηση της προέλευσης της λέξης και η συσχέτισή του με τη λέξη καρυδιές και καρύδια, ξεκίνησε μάλλον από την Αράχοβα τη Μεγάλη του «Χρονικού του Μορέως», δηλαδή τις σημερινές Καρυές Λακωνίας, στην τοποθεσία της οποίας βρίσκονταν οι αρχαίες Καρυές. Οι ιστορικοί προσπάθησαν να συνδέσουν την ονομασία Αράχοβα με τις αρχαίες Καρυές, όμως οι έποικοι της περιοχής εκείνης της περιόδου ήταν πιθανό μη ελληνόφωνοι και λογικά αγνοούσαν τα τοπωνύμια της αρχαίας Λακωνίας. Μάλιστα αν υποτεθεί ότι η λέξη έχει προέλευση από τη σλάβικη λέξη орахов (oράχοβ) = καρυδένιος, δεν μπορεί λογικά να εξηγηθεί η εξαφάνιση του αρχικού γράμματος όμικρον (Ο) και στα δεκαέξι σχετικά τοπωνύμια στον Ελλαδικό χώρο, μια ανεξήγητη γλωσσική μεταβολή σε μια τόσο εκτεταμένη γεωγραφική έκταση. Ενώ παράλληλα όλα τα τοπωνύμια Orehovica στην Βαλκανική Χερσόνησο εξακολουθούν να υπάρχουν.

Σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη (2), υπάρχουν έντεκα (11) τοπωνύμια στον Ελλαδικό χώρο με το όνομα Αράχοβα και η προέλευση του ονόματος Αράχοβα είναι βλάχικη και όχι σλάβικη, από τους Βλάχους νομάδες κτηνοτρόφους που κατοίκησαν την Πελοπόννησο πολύ πριν τον 13ο αιώνα. Οι Βλάχοι κτηνοτρόφοι σε συνδυασμό με τα σλάβικα φύλα, κατοίκησαν την περιοχή μετά τον 8ο αιώνα. Στη βλάχικη γλώσσα υπάρχει η λέξη ρέχα που είναι η ράχη βουνού -δάνειο από την ελληνική γλώσσα- μπορεί να σχετίζεται με τη λέξη ραχάς-ραχάδος (5ος αιώνας), που συχνά χαρακτήριζε τοποθεσίες στον ελληνικό χώρο κατά τη ρωμαϊκή εποχή και σήμαινε “χωρίον σύνδενδρον και μετέωρον”, και ραχάδας είναι τα δενδρώδη χωρία. Άλλο ένα στοιχείο που δείχνει να επιβεβαιώνει τη βλάχικη προέλευση του τοπωνυμίου Αράχοβα είναι το αρχικό φωνήεν άλφα (Α), το οποίο είναι χαρακτηριστική προσθήκη της γλώσσας των Βλάχων στην αρχή των λέξεων που χρησιμοποιούνται δανικές από άλλες γλώσσες και ειδικότερα αυτές που αρχίζουν από «ρ». Επομένως το όνομα Αράχοβα συνδέεται με το χαρακτηριστικό της ράχης του βουνού σε μεγάλο υψόμετρο.

Πηγές:
(1) Κ.Μ. Πίτσιος (1948), Καρυαι (Αράχοβα) Λακεδαίμονος, Ιστορική Λαογραφική Μελέτη
(2) Σ. Ασημάκης, (2015) Τοπωνύμια οβα, όβο, ιστα, ιτσα

Προηγούμενο: Αρχαιότητα - 4ος Αιώνας π.Χ.

Επόμενο: Τουρκοκρατία - Απελευθέρωση